Tai Rom Yen

โครงการพัฒนาระบบเฝ้าระวังป้องกัน และลดผลกระทบช้างป่าในพื้นที่รอบเขตอุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น จังหวัดสุราษฎร์ธานี

พื้นที่อุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็นเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มป่าอนุรักษ์เขาหลวง-เขาบรรทัด มีลักษณะเป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อน โดยอุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น ครอบคลุมพื้นที่ 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอกาญจนดิษฐ์ อำเภอบ้านนาสาร และอำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฏร์ธานี ชุมชนส่วนใหญ่ที่อยู่ติดกับอุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น ประกอบอาชีพทางการเกษตร ปลูกยางพารา ปาล์ม และสวนผลไม้ เช่น ทุเรียน เงาะ มังคุด และลองกอง พื้นที่ใต้ร่มเย็นในอดีตเคยเป็นพื้นที่พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยมีการเคลื่อนไหว ก่อนประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น

พื้นที่ส่วนใหญ่ของอุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็นเป็นสังคมพืชในป่าดิบชื้น โดยคาดการณ์ว่ามีช้างป่าอยู่ประมาณ 20 ตัว จากประชากรช้างป่าในกลุ่มป่าเขาหลวง-เขาบรรทัดที่อาศัยอยู่ประมาณ 100 ตัว ตั้งแต่ปี 2547 ช้างป่าแห่งนี้เริ่มออกนอกพื้นที่ป่าอนุรักษ์มายังเขตชุมชนรอบๆอุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น ทำให้เกิดผลกระทบต่อชีวิตและพืชผลทางการเกษตร ที่ชัดเจนคือ ปริมาณพืชไม้ผลที่ถูกทำลายแม้ปริมาณน้อย แต่มูลค่าต่อหน่วยกลับสูงมากเมื่อเทียบกับพืชไร่ เช่น หากช้างทำลายต้นลองกองที่มีอายุ 10 ปีล้มลงเพียงหนึ่งต้น มูลค่าที่เสียหายจะสูงเพราะผลผลิตในปีนั้นรวมถึงปีถัดๆไปจะสูญเสียไป ประเด็นที่สำคัญไม่น้อยกว่าความเสียหายทางการเกษตรคือความระแวงหวาดกลัวของชุมชนเพราะส่วนใหญ่มีอาชีพกรีดยางตอนกลางคืน และด้วยทัศนวิสัยของระบบเกษตรแบบสวน ทำให้เห็นช้างได้ยาก